Blog inspiratie

Komt de circulaire transitie sneller op gang dan de energietransitie - casus Tiny Lodge

Een bijdrage van Bram Entrop, dr. ir., associate lector binnen het lectoraat Sustainable Areas and Soil Transitions van Hogeschool Saxion. 
Profielfoto van Redactie CROW
11 juni 2023 | 2 minuten lezen

Welkom bij deze tweede case-beschrijving, welke volgt op mijn blog over de uitdagingen om te komen tot een circulaire bouweconomie. Deze casus betreft een kleine circulaire vakantiewoning met de naam Tiny Lodge, welke is ontworpen en gebouwd door een team van Saxion studenten. De opdrachtgever had het lectoraat SAST verteld over zijn ambitieuze plan om een nieuwe vorm van natuurlijke recreatie aan te bieden in Diepenheim; Buitenplaats Vinckeboom. Hij wilde dit graag met studenten van Saxion oppakken.

Een eerste team studenten heeft het beoogde terrein voor deze buitenplaats verkend en ontwerpen voor de inrichting van het terrein aangereikt. Een tweede team studenten, bestaande uit Bart Kuiphuis, Joppe Tetteroo, Jort Baremans, Sylvia Bouwmeester, Silke Jansen, Steven Schuurmans en Samantha Tognon, heeft in een half jaar tijd vervolgens met de specificaties van de opdrachtgever, tips vanuit Saxion collega’s, waaronder het lectoraat SAST, en uiteraard hun eigen creativiteit een ontwerp gemaakt voor een kleine vakantiewoning. Daarna begon de zoektocht naar materialen. Er was tevens iemand, verbonden aan het ROC Twente, zo vriendelijk om een werkplaats aan te bieden en te ondersteunen bij de uitvoering.

Het tweede team studenten heeft het concept Design-by-Coincidence toegepast, waarbij het ontwerp enigszins aanpasbaar is. Er konden zodoende kozijnen worden geplaatst met enige speling qua afmetingen. Je weet immers niet precies van te voren welke reeds gebruikte kozijnen beschikbaar zijn of gaan komen. De zoektocht naar materialen kon helaas niet altijd binnen een kleine straal om de werkplaats plaatsvinden, maar veel materialen konden via het depot van Omgekeerd Bouwen wel worden gevonden.

Het resultaat is meer dan fraai en kan momenteel via de website van Buitenplaats Vinckeboom worden geboekt. Toen de studenten de woning zonder inrichting afleverden was er bouwkundig sprake van 96%volume hergebruik van materialen. Doordat isolatie in verhouding vrij licht is, is het massapercentage wel wat lager, desalniettemin een geweldige score! We zijn erg trots dat deze studenten hebben aangetoond, dat een dergelijk resultaat kan worden gehaald. We zijn er ons bewust van dat een commerciële partij met eenzelfde tijdsbesteding niet een betaalbare vakantiewoning had kunnen realiseren, maar de studenten hebben het proces met succes verkend. Zij weten nu welke route kan worden bewandeld en dat materialen voor een dergelijk project best te vinden zijn. Het project is tevens gepubliceerd in het vaktijdschrift Verwarming en Ventilatie Plus, oftewel VV+, van december 2022. Bekijk het filmpje.   

Dit brengt ons voor een tweede keer terug bij de vraag: komt de circulaire transitie sneller op gang dan de energietransitie? Het eerste wat in mij opkomt is de tegenvraag: wanneer onervaren studenten van verschillende opleidingen in zo’n korte tijd het circulair gedachtengoed zich eigen kunnen maken en er zo’n mooie invulling aan kunnen geven, dan moeten anderen dat toch ook kunnen oppakken? We kunnen toch ook in de GWW-sector open staan voor de materialen en producten die reeds beschikbaar zijn en er ook in zekere mate design-by-coincidence op loslaten?

Een belangrijke succesfactor in het tiny lodge project was zeker de gedreven opdrachtgever, maar bovenal het mede door hem aangewakkerde enthousiasme bij de studenten, die in het vinden van materialen kleine successen zagen. Ik hoop dat de circulaire transitie veel van deze successen momenteel al heeft en nog gaat krijgen; de kick van het vinden van het juiste materiaal of product. Blijf deze successen alsjeblieft delen. Wanneer dat virus meer mensen te pakken krijgt, dan komt de circulaire transitie vast sneller op gang dan de energietransitie. In het geval van deze tiny cabin was overigens de uiting van energietransitie een kleine elektrisch aangedreven warmtepomp, welke helaas nu net niet circulair beschikbaar was.