‘Je ziet dat er trots bij mensen ontstaat over waar men mee bezig is ’
Kan je vertellen wat de aanleiding van dit project is geweest?
“Eigenlijk is het project ontstaan omdat we met elkaar willen weten hoever we nu zijn met de CO2-reductie”, vertelt Els Martijn, “Het gevoel leeft dat de reductie van CO2 niet in verhouding staat tot de inspanningen die we met elkaar leveren. Veel partijen zijn daarom op zoek naar een monitoringtool om te laten zien welke bijdrage zij, ieder voor zich, leveren aan de opgave waar we in Nederland voor staan. Die opgave is om onze CO2-uitstoot te reduceren met 55% in 2030 (ten opzichte van 1990). Als we alle plannen doorrekenen, komen we nu uit op een reductie van ongeveer 30-35%. We zijn er dus nog lang niet, terwijl iedereen het gevoel heeft dat we al een heel eind op de goede weg zijn. Stientje van Veldhoven, oud-staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat (IenW), wilde graag weten wat de impact is van alle subsidiegelden die de overheid in de verschillende initiatieven stopt en wilde dat via een monitoringtool zichtbaar maken.”
“De GWW-sector is natuurlijk al heel lang bezig om meters te maken met de klimaatdoelen en heeft al veel tools omarmd, zoals het Ambitieweb, de Omgevingswijzer en de CO2-Prestatieladder. Wat we nog niet hadden, was een monitoringstool. De verantwoording over onze inspanningen zat nog niet in de toolkit van Duurzaam GWW. Daarom zijn we voorjaar 2021 dit project gestart, met het idee om zelf een monitoringstool te creëren.”
Nu hoor ik mensen denken: alweer een tool?
Els vervolgt: “Het blijkt ook dat veel partijen al bezig zijn om een monitoringstool te ontwikkelen. Zo werkt provincie Gelderland al een aantal jaar, samen met Firm of the Future, aan een Klimaatmonitor waarmee zij elk kwartaal rapporteert over de impact van genomen maatregelen. Met deze Klimaatmonitor kun je zaken visualiseren met grafieken en maak je voor bestuurders inzichtelijker waar je mee bezig bent. Een ander voordeel van een tool of dashboard is dat je met elkaar afspreekt welke definities je hanteert voor rapportage. Wat meet je wel, wat niet en hoe ziet de trend eruit? Het leuke is dat je ziet dat er trots bij mensen ontstaat over het kunnen laten zien waar men mee bezig is. En we zijn met goede dingen bezig.”
“De Unie van Waterschappen heeft een eigen Klimaatmonitor in gebruik, waarin ze samenwerken met Arcadis. De waterschappen meten welke broeikasgassen vrijkomen bij hun waterzuiveringsinstallaties en gebruiken deze metingen als benchmark. Het Ministerie van IenW is zelf ook bezig met monitoring, net als veel andere overheidsinstanties. Duurzaam GWW wilde hierin graag het voortouw nemen en tot gezamenlijke uitgangspunten komen waarop we gaan meten.”
Waarom ‘no regret’?
“Arcadis en Firm of the Future hebben vervolgens dit project op basis van eigen ervaringen uitgewerkt in 8 stappen of werkpakketten, hoe tot een monitoringstool voor Duurzaam GWW te komen,” vertelt Els verder. “Omdat er al zoveel initiatieven voor monitoring zijn, is besloten om alleen de eerste 2 stappen – de dialoog met betrokken organisaties en de definitiefase – gezamenlijk uit te werken. Duurzaam GWW werkt hierin samen met het Interprovinciaal Overleg (IPO), Unie van Waterschappen (UvW) en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW), inclusief Rijkswaterstaat en ProRail. De dialoog gaat om inventarisatie: wat is er al aan monitoring en wat wil men ermee? En welke onderwerpen wil je in een dashboard terugzien? En vervolgens, wat zou dan de definitie zijn, hoe gaan we meten? Deze stappen zijn sowieso nodig vanuit Duurzaam GWW, ongeacht wat iedereen in Nederland doet met monitoring, zelfs al besluiten we niet zelf een monitoringstool te bouwen.”
Om tot een uniforme monitoring te komen zijn in het project Monitoringstool CO2/CO2 Dashboard de volgende werkpakketten gedefinieerd:
- Dialoog met betrokken organisaties;
- Definiëren KPI’s;
- Keuze platform Monitor;
- Ontwikkelen invulformats Nulmeting/ monitor;
- Opstellen Gebruikershandleiding monitor;
- Opstellen procesbeschrijving monitor;
- Presentatie + Roadshow;
- Periodieke analyse, dashboards, beheer & ontwikkeling.
Lees meer over de vaststelling van de no-regretprojecten.
